Do naszej pracowni, trafiła swego czasu metrykalna księga rękopiśmienna, zawierająca wpisy z XVII i XVIII wieku. Opiekunowie zbiorów zdawali sobie sprawę, że wypełnieniem okładek jest papierowa makulatura, a okładzina to rękopis sporządzony na pergaminie. Ale dopiero po naszych pracach, polegających na pełnej konserwacji kart, ale także na odzyskaniu wszystkich kart znajdujących się w okładce, ich dokładnym oczyszczeniu i uczytelnieniu, udało się odczytać teksty na nich zawarte. Okazało się, że w okładce tej księgi tkwiło 61 starych dokumentów, w tym zapis nutowy średniowiecznego utworu muzycznego.
Teksty, które można było dzięki naszym pracom przeczytać, były przedmiotem konferencji naukowej zorganizowanej przez Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach oraz Zakład Teologii Patrystycznej i Historii Kościoła Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Podczas tej konferencji referat, który mieliśmy przyjemność przedstawić jako prelegenci, szczegółowo przedstawiał przebieg prac konserwatorskich i był bogato ilustrowany fotografiami.
Niektóre z odkrytych w oprawie księgi dokumentów są wspaniałymi zabytkami językowymi. Jest wśród nich poezja, są listy napisane przez ówczesnych śląskich księży oraz kazania w językach polskim, niemieckim i łacińskim oraz po czesku. Najstarszy jest średniowieczny utwór muzyczny, zapisany już około 1460 roku. Okazało się, że jest to niedokończony zapis średniowiecznej antyfony.
Efektem naszych konserwatorskich działań, było wydobycie i przygotowanie dla naukowców zapisanych kart, które dla oprawiającego księgę introligatora, były bezwartościową makulaturą. Dla naukowców stały się źródłem archiwalnym, możliwym do odczytania tylko dzięki wykonanej konserwacji. W rezultacie pracy wielu naukowców przy wydobytych przez nas dokumentach, powstała publikacja „Tajemnice kompaturek. Księga metrykalna z Mszany (1638-1775)”, która zawiera także płytę ze średniowieczną antyfoną odczytaną na okładce księgi i zaśpiewaną przez chór, specjalizujący się w wykonaniach chorałów gregoriańskich. W publikacji znajduje się także szczegółowy opis prac konserwatorskich, które przeprowadziliśmy oraz dokumentacja fotograficzna pozwalająca zapoznać się z tym procesem.
ZADZWOŃ DO NAS
Aleksandra Ciesielczyk
konserwatorka dzieł sztuki
tel.: 691 947 315
konserwatorka dzieł sztuki
tel.: 691 947 315
Marek Ciesielczyk
konserwator dzieł sztuki
tel.: 603 261 690
konserwator dzieł sztuki
tel.: 603 261 690
AMC SZTUKA
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
Kraków
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
Kraków