Do naszej pracowni, trafiła swego czasu metrykalna księga rękopiśmienna, zawierająca wpisy z XVII i XVIII wieku. Opiekunowie zbiorów zdawali sobie sprawę, że wypełnieniem okładek jest papierowa makulatura, a okładzina to rękopis sporządzony na pergaminie. Ale dopiero po naszych pracach, polegających na pełnej konserwacji kart, ale także na odzyskaniu wszystkich kart znajdujących się w okładce, ich dokładnym oczyszczeniu i uczytelnieniu, udało się odczytać teksty na nich zawarte. Okazało się, że w okładce tej księgi tkwiło 61 starych dokumentów, w tym zapis nutowy średniowiecznego utworu muzycznego.
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/69a226c6-7fc6-4acf-9a4f-5aee07f93725_rw_1200.png?h=43d41eaee395fe6d6b23cb502f3fc5fe)
Teksty, które można było dzięki naszym pracom przeczytać, były przedmiotem konferencji naukowej zorganizowanej przez Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach oraz Zakład Teologii Patrystycznej i Historii Kościoła Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Podczas tej konferencji referat, który mieliśmy przyjemność przedstawić jako prelegenci, szczegółowo przedstawiał przebieg prac konserwatorskich i był bogato ilustrowany fotografiami.
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/ed975de6-df6c-4735-931c-1d64e63fca91_rw_1200.png?h=1446594bc817a2959a146bc050340c2a)
Niektóre z odkrytych w oprawie księgi dokumentów są wspaniałymi zabytkami językowymi. Jest wśród nich poezja, są listy napisane przez ówczesnych śląskich księży oraz kazania w językach polskim, niemieckim i łacińskim oraz po czesku. Najstarszy jest średniowieczny utwór muzyczny, zapisany już około 1460 roku. Okazało się, że jest to niedokończony zapis średniowiecznej antyfony.
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/b5b85f46-8691-46e5-b885-ac1576d740aa_rw_1200.png?h=da46120620ff82b651d207a9222580bb)
Efektem naszych konserwatorskich działań, było wydobycie i przygotowanie dla naukowców zapisanych kart, które dla oprawiającego księgę introligatora, były bezwartościową makulaturą. Dla naukowców stały się źródłem archiwalnym, możliwym do odczytania tylko dzięki wykonanej konserwacji. W rezultacie pracy wielu naukowców przy wydobytych przez nas dokumentach, powstała publikacja „Tajemnice kompaturek. Księga metrykalna z Mszany (1638-1775)”, która zawiera także płytę ze średniowieczną antyfoną odczytaną na okładce księgi i zaśpiewaną przez chór, specjalizujący się w wykonaniach chorałów gregoriańskich. W publikacji znajduje się także szczegółowy opis prac konserwatorskich, które przeprowadziliśmy oraz dokumentacja fotograficzna pozwalająca zapoznać się z tym procesem.
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/004f7f43-e7e8-49f2-99ec-89e2ca6b112d_rw_1200.png?h=83e7bd4cdf4d3efad6afb4fc9320a407)
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/11a41e2b-2ec2-4d5f-b636-4794dc7b095b_rw_600.png?h=dd401ae556e22acffdbbdd4c7b7c22e9)
Aleksandra Ciesielczyk
konserwatorka dzieł sztuki
tel.: 691 947 315
konserwatorka dzieł sztuki
tel.: 691 947 315
![](https://cdn.myportfolio.com/85fea2e4-af70-4225-be48-6988bd2ece8d/2b815f95-f734-4b95-9648-6f868ba68d94_rw_600.png?h=07c6d1389d51350f8f0406aa0a44442b)
Marek Ciesielczyk
konserwator dzieł sztuki
tel.: 603 261 690
konserwator dzieł sztuki
tel.: 603 261 690
AMC SZTUKA
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
Kraków
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
Kraków