Jednym z atrakcyjniejszych eksponatów trafiających do naszej pracowni są mapy. Przyjmujemy do konserwacji mapy rękopiśmienne wykonane na papierze czerpanym, jak i wykonane w technikach graficznych - np. szczególnie lubiane przez kolekcjonerów ręcznie kolorowane mapy miedziorytnicze, czy barwne litografie, a nawet zabytkowe globusy.​​​​​​​
Kolekcjoner zbierający zabytkowe mapy lub inne obiekty wykonane na papierze, ma wielki wpływ na stan zachowania swojej kolekcji. Może także samodzielnie zadbać o wiele elementów oddziałujących na kondycję obiektów. W poniższym artykule przedstawię informacje na temat:
▫️ bezpiecznego eksponowania map
▫️ prawidłowego przechowywania
▫️ i kontrolowania stanu zachowania papierowych eksponatów
Wszystkie przedstawione poniżej wnioski, opieram na swoim wieloletnim doświadczeniu zarówno jako konserwatora pracującego z cennymi zabytkami na papierze, jak również osoby doradzającej kolekcjonerom podczas konsultacji w mojej pracowni.
Kolekcjonerzy papierowych zabytków kartograficznych skupiają się, przede wszystkim, na ich stronie treściowej lub wizualnej. Należy jednak pamiętać, że nośnikiem tych treści, jest papierowe podłoże i często ma ono wielki wpływ na odbiór zabytku. Jego kondycja, kruchość, czy zmiany barwne, powinny być sygnałem dla kolekcjonera, o konieczności konsultacji z konserwatorem papieru. Jeśli na mapie miedziorytniczej ręcznie barwionej, pojawiły się niepokojące brązowe plamy lub wiele małych plamek rozsianych na całym arkuszu, dyplomowany konserwator papieru pomoże rozstrzygnąć, czy kolekcja jest bezpieczna. Charakterystyczne zbrązowienia i kruchość papieru w mapach barwionych ręcznie, mogą być wynikiem zniszczeń, spowodowanych przez użyte farby. W obszarach pokrytych pierwotnie zielonym pigmentem, papier staje się kruchy, żółknie lub wręcz brązowieje. Te miejsca w konserwowanej mapie wymagają wzmocnienia, aby nie powstały ubytki. Z kolei małe punktowe plamki rozsiane na całej powierzchni mapy, mogą być wynikiem degradacji podłoża, wynikającej z wad produkcyjnych papieru lub rozwoju grzybów, którym sprzyja podniesiona wilgotność we wnętrzu. Jeśli grzyby zabarwią papier w jego strukturze, zmiany mogą być nieodwracalne.
W przypadku eksponatów zalanych lub zawilgoconych, szybka interwencja konserwatorska może być jedynym ratunkiem dla zbiorów.
Zbiory kartograficzne, to także mapy rękopiśmienne, czasem o imponujących rozmiarach, zbiory map miedziorytniczych ręcznie kolorowanych, mapy drukowane we wszystkich możliwych technikach graficznych, a także globusy. Zbliżone technologicznie do map, są zabytkowe projekty architektoniczne, plany czy przekroje. One również są przedmiotem zainteresowania wytrawnych kolekcjonerów.
    Obiekty kartograficzne są bardzo różnorodne, choć łączy je wspólna cecha - papierowe podłoże, lecz i w tym zagadnieniu występuje wielka różnorodność: papier czerpany, kalka, papier maszynowy, rękopis, malarskie techniki wodne, różne rodzaje odbitek graficznych. Wszystkie te szczegóły i elementy konserwator powinien przeanalizować, aby zaproponować zleceniodawcy dopasowane do obiektu zabiegi konserwatorskie.
Prace konserwatorskie nie mogą zmieniać charakteru obiektu, fałszować jego historii, a przede wszystkim powinny zadbać o utrwalenie jego stanu i spowolnienie procesów destrukcyjnych. 
W rękach kolekcjonerów jest odpowiednie przechowywanie zbioru i bezpieczne eksponowanie, jako że to one mają kolosalny wpływ na stan zachowania kolekcji. Pomoże w tym odpowiedni sposób montażu map w ramach, z użyciem materiałów bezkwasowych. Niedopuszczalne jest stosowanie do montażu w passe-partout jakichkolwiek obiektów papierowych tzw. taśm samoprzylepnych. Taśmy klejące prowadzą do nieodwracalnych zniszczeń papierowego podłoża, nawet jeśli są użyte od odwrocia obiektu. Prawidłowy montaż zabytku na papierze - to taki - który jest bezpieczny dla eksponatu, nie naraża papierowego podłoża na zniszczenia, naprężenia, czy przerwania. Warto pomyśleć o szybach muzealnych z filtrem promieni UV. Mapy nieoprawione najlepiej przechowywać rozłożone na płasko w szufladach, dodatkowo umieszczone w tzw. koszulkach lub sztywnych teczkach z papieru bezkwasowego. Rozmiar opakowań dostosowujemy do rozmiaru rozłożonej mapy, aby ich nie składać i nie zaginać. 
Mapy rękopiśmienne, ze względu na swój unikalny charakter, niepowtarzalność, jednostkowość podczas prac konserwatorskich traktowane są jak dokument archiwalny. ​​​​​​​
Prace konserwatorskie prowadzone przez specjalistę, maksymalnie chronią unikalność wszystkich elementów mapy, od podłoża, przez warstwę treściową, czy malarską, aż po archiwalne notatki. Wszelkie dopiski, szkice, nawet nakłucia w papierze, które są świadectwem techniki jaką zastosowano do przenoszenia rysunku, powinny zostać zachowane. Opieka nad kolekcjami kartograficznym to nie lada wyzwanie. Ale w XXI wieku jest to znacznie łatwiejsze niż dawniej. Można skorzystać z metod sprawdzonych w muzeach i archiwach (np. tworząc dobre warunki klimatyczne dla kolekcji, stosując materiały z atestami) i współpracować z dyplomowanym konserwatorem papieru, który podpowie jak zagwarantować bezpieczeństwo kolekcji.
Jeśli uważasz, że mapa z twojej kolekcji wymaga prac konserwatorskich - 
skontaktuj się z nami.
zobacz również:
▫️ Rękopisy na pergaminie
▫️ Pożar w zbiorach
▫️ Kolekcja Stellera
ZADZWOŃ DO NAS
Aleksandra Ciesielczyk
konserwatorka dzieł sztuki
tel.: 691 947 315
Marek Ciesielczyk
konserwator dzieł sztuki
tel.: 603 261 690
AMC SZTUKA 
Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki
Kraków
​​​​​​​